Η «δυσδιάγνωστη» Αγκυλοποιητική Σπονδυλοαρθρίτιδα. . . (ΜΕΡΟΣ I)

Η 12^η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως η «Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αρθρίτιδας» το 1996, από τη Διεθνή Ένωση Ρευματολογίας και Αρθρίτιδας και έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση μας για μια αρκετά διαδεδομένη ασθένεια στον κόσμο, με αποτέλεσμα την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της.  Με αφορμή λοιπόν τη μέρα αυτή,  σήμερα θα σας μιλήσω για μια φλεγμονώδη νόσο, την Αγκυλοποιητική Σπονδυλοαρθρίτιδα (ΑΣ),  μια νόσο που δύσκολα γίνεται αντιληπτή. Η έγκαιρη διάγνωση της αποτελεί “κλειδί” για αποτελεσματικότερη θεραπεία, μειώνοντας έτσι την γρήγορη εκδήλωση των προβλημάτων της.

 

Η Αγκυλοποιητική Σπονδυλοαρθρίτιδα (ΑΣ) είναι μια επώδυνη μακροχρόνια μορφή αρθρίτιδας που προκαλεί αρθρική βλάβη κυρίως στην σπονδυλική στήλη. Η πάθηση αυτή εμφανίζεται στο 1% του πληθυσμού, κυρίως σε νεαρούς άνδρες και γυναίκες 25 ετών και άνω, εντούτοις στους άνδρες εμφανίζεται 3 φορές συχνότερα σε σχέση με τις γυναίκες.

Δεν είναι γνωστό ακριβώς τι προκαλεί την ΑΣ, αλλά σε πολλές περιπτώσεις φαίνεται να υπάρχει σύνδεση με ένα συγκεκριμένο γονίδιο γνωστό ως HLA-B27.  Έχοντας αυτό το γονίδιο, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα αναπτύξεις την ΑΣ. Εκτιμάται ότι 8 στους 100 ανθρώπους του γενικού πληθυσμού έχουν το γονίδιο HLA-B27, αλλά οι περισσότεροι δεν έχουν εκδηλώσει την ΑΣ.

Είναι μια σταδικά προοδευτική, χρόνια φλεγμονώδης αυτοάνοση ασθένεια που επηρεάζει κυρίως τις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης. Κοινά συμπτώματα της είναι η φλεγμονώδης οσφυαλγία, ο πόνος στην πλάτη, η διαταραχή ύπνου, η ακαμψία, η έντονη πρωινή δυσκαμψία και η κόπωση. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να βλάψει τη σπονδυλική στήλη, με συγκόλληση μικρών οστών, με μερικά τμήματα της να πλησιάζουν μεταξύ τους, τόσο ώστε να να χάσουν την ευελιξία τους  και να φτάσουν σε αγκύλωση.

Η Αγκυλοποιητική Σπονδυλοαρθρίτιδα, δεν είναι μόνο επώδυνη νόσος αλλά μπορεί να φέρει και αρκετά προβλήματα κινητικότητας με την πάροδο των χρόνων. Ο τρόπος ζωής σου, είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν και να τροποποιήσουν την εκδήλωση των συμπτωμάτων, επιδεινώνοντας το χρόνιο πρόβλημα.

 

Πώς μπορεί η νόσος να επιδεινωθεί, χωρίς να το καταλάβεις; 

 

H έλλειψη άσκησης επιδεινώνει τη δυσκαμψία. Ο καθιστικός τρόπος ζωής θα επιδεινώσει την πρωινή, καθημερινή δυσκαμψία, τη μειωμένη κινητικότητα και ευελιξία που συνοδεύουν την αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα. Η τακτική άσκηση με μικρά τεντώματα, θα βοηθήσει στη μείωση αυτών των συμπτωμάτων διατηρώντας τη μυϊκή δύναμη. Ένα ισορροπημένο πρόγραμμα άσκησης για την ΑΣ, θα πρέπει να περιλαμβάνει εκτεταμένες, ενισχυτικές αερόβιες ασκήσεις που επικεντρώνονται γενικά σε κινήσεις, που σου επιτρέπουν να διατηρείς την ισορροπία σου και να εκτελείς καθήκοντα καθημερινότητας με μεγαλύτερη ευκολία. Ιδιαίτερα επωφελές όμως για την ΑΣ φαίνεται να είναι το κολύμπι.

 

Το κάπνισμα μπορεί να παρεμποδίσει τη θεραπεία: Αν ανήκεις στα άτομα με γενετική ευαισθησία στην ΑΣ, τότε ένα περιβαλλοντικό ερέθισμα μπορεί εύκολα να ενεργοποιήσει και να την πυροδοτήσει, και ένα από αυτά τα ερεθίσματα είναι και το κάπνισμα. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στα Seminars in Arthritis and Rheumatism, τον Απρίλιο του 2017 οι άνθρωποι που καπνίζουν περισσότερα από 10 τσιγάρα την ημέρα αναφέρουν περισσότερα συμπτώματα όπως πόνο στην πλάτη, προβλήματα κινητικότητας και κακή ποιότητα ζωής.

 

Κατανάλωση Αλκοόλ: Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους το αλκοόλ δεν συστήνεται στα άτομα με ΑΣ. Το αλκοόλ διαταράσσει την ισορροπία καλών/κακών βακτηρίων στο έντερο και είναι εμφανές ότι πολλές αυτοάνοσες ασθένειες τείνουν να σχετίζονται με την υγεία του εντέρου. Επίσης, η φαρμακευτική αγωγή που δίνεται με μη στεροειδή αντιφλεγμoνώδη φάρμακα αλληλεπιδρά αρνητικά με το αλκοόλ, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τα ένζυμα του συκωτιού αυξάνοντας κατά πολύ τις τιμές τους. 

 

Διακοπή  ή  έλλειψη ύπνου: Η ΑΣ επηρεάζεται με διάφορους τρόπους σε ότι έχει να κάνει με τον ύπνο, οδηγώντας σε αϋπνίες, διακοπτόμενο ή ανήσυχο ύπνο. Αυτό γιατί υπάρχει έντονος πόνος ή ακόμα και μια μορφή κατάθλιψης που πολλές φορές συνοδεύει την ΑΣ. Είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθείς ότι ο καλός ύπνος και οι σωστές ώρες του ύπνου βελτιώνουν πολύ τα συμπτώματα σου. Αν δεν κοιμάσαι σωστά, τήνεις να επιδεινώνεις περισσότερο την κατάσταση και να μην βοηθάς το σώμα να έχει μια σωστή αποκατάσταση. Συστήνονται λοιπόν, 7-8 ώρες ενός καλού ύπνου με την προϋπόθεση να έχεις φροντίσει για ένα κατάλληλο στρώμα και μαξιλάρι που θα νιώθεις ξεκούραστα και άνετα.

 

Άγχος και Σπονδυλοαρθρίτιδα: Εάν είσαι άτομο γενικά αγχώδες, τότε είναι πιο πιθανόν να υποφέρεις περισσότερο με τα συμπτώματα. Προσπάθησε να βρεις εναλλακτικούς τρόπους για να ξεφεύγεις από το άγχος της καθημερινότητας σου ξεκινώντας yoga, tai chi, αναπνοές ή διαλογισμό. Ερευνητές έδειξαν ότι ο βελονισμός έχει βοηθήσει άτομα να μειώσουν το άγχος, και να βελτιώσουν τα έντονα συμπτώματα που είχαν.

 

Κακή Διατροφή: Η κακή διατροφή, πλούσια σε κορεσμένα τρανς λιπαρά και αρκετά επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν αρνητική επίπτωση για την πορεία της νόσου. Η αύξηση του σωματικού λίπου και επομένως η ανάπτυξη της παχυσαρκίας επιδεινώνει τη φλεγμονή αυξάνοντας τα συμπτώματα και την επιδείνωση της νόσου. 

 

Μην αγνοείς τα συμπτώματα σου και ενημερώσου έγκαιρα! Αφιέρωσε λίγο χρόνο για να ενημερωθείς καλύτερα, σχετικά με την πάθηση αυτή, άλλαξε το τρόπο ζωής σου ώστε να βοηθήσεις στην αναστολή της εξέλιξης της νόσου. Βελτιώνοντας την υγεία σου, θα περιόρισεις την επιδείνωση της εξέλιξης και σίγουρα η ποιότητα της ζωής σου θα είναι πολύ καλύτερη.

 

Κωνσταντίνα Φιλίππου 

Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc

 

Βιβλιογραφία: 

1. Millner JR, Barron JS, et al. (2016) Exercise for ankylosing spondylitis: An evidence-basedconsensus statement.  Seminars in Arthritis and Rheumatism.  Volume 45, Issue 4, February 2016, Pages 411-427
2. H, Sellami., I, Gassara., Z, Achraf Ghorbel A, Ezzeddine.,  M, Mohamed., HK, Ayadi F, Akrout R, Sofien Baklouti., S. (2019) Bone mineral density and bone remodelling in Tunisian patients with ankylosing spondylitis: A cross-sectional study. The Egyptian Rheumatologist, In Press, Corrected Proof.
3. TDA, Moran., J, Wilson., FSF. (2017) Behaviour change intervention increases physical activity, spinal mobility and quality of life in adults with ankylosing spondylitis: a randomised trial. Journal of Physiotherapy. Volume 63, Issue 1, January 2017, Pages 30-39.
4. N, Yadav.,H., Marotta.,F., Singh., V. (2017) Probiotics – A probable therapeutic agent for Spondyloarthropathy.”  Int J Probiotics Prebiotics. Int J Probiotics Prebiotics. 2017; 12(2): 57–68.
5. Sundström., B, Ljung., L, Wållberg-Jonsson., S. (2018) Exercise habits and C-reactive protein may predict development of spinal immobility in patients with ankylosing spondylitis. Clin Rheumatol. 37(10): 2881–2885.
6.  V. Macfarlane, Hadeel., M. Abbood, Pathan., E, Gordon., K, Hinz., J, Macfarlane., GJ. (2018) Relationship between diet and ankylosing spondylitis: A systematic review. Eur J Rheumatol. 2018 Mar; 5(1): 45–52.
7. Wei Zhu, Xuxia He, Kaiyuan Cheng, et al. (2019) Ankylosing spondylitis: etiology, pathogenesis, and treatments. Bone Res. 2019; 7: 22.
8. Zhang P, Li Q, Wei Q, Liao Z, Lin., Z, Fang.,L, Gu., J (2015) Serum Vitamin D and Pyridinoline Cross-Linked Carboxyterminal Telopeptide of Type I Collagen in Patients with Ankylosing Spondylitis”. Biomed Res Int. 2015; 2015: 543806.